به گزارش سینماپرس، «ابوزینب» یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سال‌های اخیر سینمای ایران است که به روایت ناگفته‌هایی درباره تاریخ مقاومت اسلامی لبنان می‌پردازد. این فیلم پس از استقبال گسترده در خارج از کشور به شکل بسیار محدود و مهجوری در ایران هم به نمایش درآمد. به همین بهانه گفتگوی علی غفاری، کارگردان «ابوزینب» منتشر کردیم.

***

- آقای غفاری، به نظر می‌رسد که «ابوزینب» این بار روی پرده سینماهای کشور ما شهید شد!
بله، وضعیت نمایش نه فقط برای این فیلم، بلکه برای بیشتر فیلم‌ها نامطلوب است، به طوری که بیش از ۹۰ درصد سینماگران ما از اکران فیلم‌های خود ناراضی هستند. یک کلاف سردرگم و گره کور در اکران سینمای ما حاکم است که به این راحتی هم باز نمی‌شود. فیلم «ابوزینب» هم در شرایطی بسیار بد روی پرده سینماها رفت، یعنی ما فقط در چهار سینما، آن هم به صورت تک سانس امکان نمایش داشتیم! همان‌طور که عرض کردم، این وضعیت فقط شامل حال ما نیست و همان‌طور که عرض کردم، بیشتر سینماگران ناراضی هستند.

- مقصر این وضعیت، چه کسانی هستند؟
به هر حال مشخص است که چرخه اکران توسط آدم‌هایی که تعدادشان کمتر از انگشتان دو دست است اداره می‌شود. آن‌ها اگر بخواهند می‌توانند کاری کنند که یک فیلم بفروشد یا نفروشد! اگر بخواهند به فیلم‌ها سینما می‌دهند و اگر دوست نداشته باشند نمی‌دهند! این یک حقیقت است که آقایان مسئول ما چشمان خود را روی آن بسته‌اند.

- شاید استدلالشان این است که اصلا این‌گونه فیلم‌ها با استقبال مواجه نمی‌شوند!
ما کلا سه هفته قرارداد اکران داشتیم که در این سه هفته هم فقط در چهار سینما، آن هم به صورت تک سانس -یعنی فقط یک نوبت در شبانه‌روز- مثلا اکران شد، اما در واقع اکران نبود. در این شرایط چطور می‌توان انتظار فروش بالای یک فیلم را داشت؟ حتی تجاری‌ترین و بفروش‌ترین فیلم‌ها هم اگر در این شرایط روی پرده بروند، فروش نمی‌کنند. این درحالی است که اگر بین فیلم‌های مقاومت و سایر فیلم‌ها شرایط برابری در اکران ایجاد شود، خواهید دید که چه خواهد شد. حتی به اندازه فیلم‌های «هنر و تجربه» هم حاضر نیستند به این گونه فیلم‌ها امکان نمایش بدهند.

- اما فیلم «ابوزینب» هم یک فیلم استراتژیک است که به مسائل و منافع ملی ما در عرصه بین‌الملل می‌پردازد و هم در داخل به افزایش آگاهی جامعه کمک می‌کند. انتظار می‌رود که مسئولان سینمایی ما از این گونه فیلم‌ها حمایت کنند!
اتفاقا این مطالبی که شما درباره «ابوزینب» گفتید، از نظر برخی‌ها یک جرم است. یعنی فیلم‌هایی مثل «ابوزینب» جرمشان این است که به این گونه مسائل می‌پردازند و وقتی فیلمی دارای چنین موضوعاتی باشد، مسئولان طوری برخورد می‌کنند که دیگر کسی جرئت نکند که سراغ ساخت این نوع فیلم‌ها برود. یعنی اصلا مسئولان سینمایی ما بیشتر پز این نوع فیلم‌ها را می‌دهند و به صورت واقعی اصلا هیچ حمایتی در کار نیست. بیشتر دنبال پر کردن ویترین و بیلان کارشان هستند. گرچه فیلم‌های ارزشی مثل «ابوزینب»، «بادیگارد»، «ایستاده در غبار» و ... اصلا هیچ ربطی به مسئولان سینمایی ما ندارند و ارگان‌های دیگری که دلسوز هستند، با خون دل این نوع فیلم‌ها را ساخته‌اند. مدیریت سینمایی کشور هم در عمل نشان می‌دهد که این نوع فیلم‌ها را نمی‌خواهد.

- یک سری هم در مواجهه با فیلم‌هایی مثل «ابوزینب» می‌گویند؛ اصلا چرا سینمای ما باید این همه سوژه‌ای که در کشور خودمان هست را رها کند و سراغ یک شخصیت در لبنان برود؟
این سوال مثل این است بپرسیم سردار سلیمانی الان در سوریه چه می‌کند؟ بالاخره اگر ما یک سردار بزرگ و رشید مثل قاسم سلیمانی داریم که دنیا به آن افتخار می‌کند و همه ما هم می‌دانیم که خط مقدم ما به لحاظ فیزیکی، کشورهایی مثل سوریه و لبنان و عراق است، در بخش فرهنگی هم باید در این حوزه کار کنیم.

یعنی ما باید سرداران فرهنگی داشته باشیم که حرف مقاومت و ایثار و از خود گذشتگی را مطرح کنند. اصلا این مسائل، مرز نمی‌شناسد. مگر نمی‌گوییم «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»؟ سخنانی از این دست که چرا ما باید درباره لبنان فیلم بسازیم، به نظر من یک فریب رسانه‌ای هستند. بر فرض هم اگر منِ فیلمساز بخواهم به قهرمانان کشور خودم بپردازم، آیا شرایط لازم فراهم است؟ آیا امکان ساخت فیلم درباره شهید همت، باکری، بروجردی و ... فراهم است؟ ما با سینمای خودمان چه می‌کنیم؟ چرا بعد از ۳۰ سال هنوز هیچ فیلمی درباره سرداران ما ساخته نشده است؟ چون شرایط اجرا و تولید فراهم نیست.

باید شرایط فراهم شود تا فیلمسازها بتوانند درباره این موضوعات فیلم بسازند. اتفاقا به نظر من مسئولان سینمایی ما باید دست فیلمسازانی که در این فشار وحشتناک درباره چنین موضوعاتی فیلم می‌سازند را ببوسند. یعنی فیلمسازی که در این حوزه کار می‌کند، اصلا نباید پشت در اتاق مدیران بماند و دنبال سرمایه فیلم خود باشد. برای انقلاب ما خون‌های بسیاری هزینه شده است و باید این جریان در سینما به نمایش در بیاید. اما وقتی یک فیلمساز قصد ساخت فیلمی در این زمینه را دارد می‌بیند که مسئولان خود را به خواب زده‌اند! همین قدر هم که فیلم‌هایی مثل «ابوزینب» ساخته می‌شود هم باید کلاه خودمان را هوا بیندازیم. مگر حزب‌الله لبنان و امثال شهید عامر کلاکش از کجا پدید آمده‌اند؟ تمام این‌ها ریشه در انقلاب ما دارند. اما مسئولان فرهنگی ما نمی‌خواهند این حقایق را ببینند و بشنوند.

برای همه ما آشکار شده که برخی مسئولان فرهنگی ما این نوع سینما را اصلا دوست ندارند! آن هم در شرایطی که رهبر انقلاب بارها بر تولید آثاری با این مضامین تأکید کرده‌اند، اما می‌بینید که یک فیلمساز برای ساخت یک فیلم درباره چنین موضوعاتی موهایش سفید می‌شود. موقع اکران هم که این نوع فیلم‌ها باید دیده شوند، آقایان برای رفع تکلیف، چند سینما را عرضه می‌کنند فقط برای اینکه بگویند ما کارمان را انجام می‌دهیم! باز هم خدا پدر حوزه هنری را بیامرزد که این چهار سینما را به ما داد.

- استقبال از فیلم در خارج از کشور چطور بود؟
در خارج از کشور که خیلی خوب بود و ما خیلی راضی بودیم. جالب این است که مسئولان سینمایی در خارج از کشور، بیش از مسئولان سینمایی داخل کشور به فیلم «ابوزینب» بها دادند و قدر آن را دانستند! به طوری که اکران فیلم در لبنان بسیار فوق‌العاده بود، در تلاش هستیم که به زودی در ترکیه هم اکران شود. در جشنواره نیس فرانسه هم جوایز بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد را گرفت و در چند رشته هم نامزد شد. گویا در داخل کشور عمدی در کار هست که این گونه فیلم‌ها تولید نشود و اگر هم تولید می‌شود در اکران چنین توی سر فیلم بزنند که فیلمسازها دیگر جرئت نکنند که سراغ چنین موضوعاتی بروند.

- برنامه کار بعدی شما چیست؟
طرح‌ها و ایده‌های بسیار زیادی دارم، اما مسئولان سینمایی، فیلمسازها را به سمت فیلم‌های خاص هُل می‌دهند. اگر این اتفاق برای هنرمندان ارزشی بیفتد که امیدوارم نیفتد، گناهش به گردن مسئولان سینمایی است.

- منظورتان از «فیلم‌های خاص» چیست؟
همان فیلم‌هایی که از طرف وزارت ارشاد حمایت می‌شوند؛ همان فیلم‌هایی که هم در تولید و هم در اکران از طرف مسئولان سینمایی تشویق می‌شوند. به هر حال طاقت و صبر فیلمسازهای ارزشی هم اندازه‌ای دارد. امیدوارم که ما به آن روز نیفتیم؛ با پررویی کامل ایستاده‌ایم تا همان سینمایی که عشقمان است و به آن اعتقاد داریم را کار کنیم.

- و سخن پایانی؟
فقط دعا می‌کنم و امیدوارم که مسئولان ما از خواب خرگوشی بیدار شوند! امروز جریان رسانه، تبلیغات و قدرت سینما تمام دنیا را گرفته است اما آقایان از این ابزار قدرتمند استفاده نمی‌کنند و به سمت یک سینمای خنثی و بی‌دردسر و آرام رفته‌اند تا کسی کاری به کارشان نداشته باشد و بچسبند به میز مدیریتشان و تکان نخورند. امیدوارم خدا هدایتشان کند و عاقبت بخیر شوند.